Tiếp cận ngất: Kiến thức nền tảng, chẩn đoán và hướng điều trị

KIẾN THỨC NỀN TẢNG

Dịch tễ

Ngất là một triệu chứng lâm sàng thường gặp với tỷ lệ mắc trong đời là 20 đến 40%, và nó phổ biến ở nữ hơn nam giới. Sự phân bố về độ tuổi của ngất là nhị hình, đỉnh ở tuổi mới lớn, khoảng 20 tuổi, và đỉnh thứ hai ở tuổi trung niên, khoảng năm 60 tuổi. Bán ngất là một triệu chứng ít gặp hơn ngất tại phòng cấp cứu (ED), bởi nhiều bệnh nhân bị bán ngất không đi thăm khám. Bán ngất và ngất có liên quan tới các kết cục lâm sàng tương tự nhau trong 30 ngày.

Bệnh học

Ngất được xác định khi mất ý thức và ngã thoáng qua rồi hồi phục nhanh chóng, hoàn toàn sau đó, gây ra bởi giảm tưới máu toàn bộ não, thường do giảm cung lượng tim hoặc hạ huyết áp. Mất ý thức thường kéo dài từ vài giây tới vài phứt và không đi kèm thay đổi ý thức kéo dài. Khoảng 8 tới 10 giây giảm tưới máu tới cả vỏ não và hệ thống thân não sẽ dẫn tới mất ý thức và mất khả năng đứng. Ngất là hậu quả sau cùng của nhiều nguyên nhân (mất nước, xuất huyết, loạn nhịp, bệnh tim cấu trúc) khiến có nhiều chẩn đoán phân biệt.

TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN

Cân nhắc các chẩn đoán phân biệt

Nguyên nhân gây ngất có thể chia thành ba nhóm:

1. Phản ứng.

2. Tư thế.

3. Tim (Bảng 11.1).

Bảng 11.1 Các chẩn đoán về tim mạch liên quan tới ngấtLoạn nhịp (Xem hình 11.2 để biết chi tiết)

• Mạch nhanh.

• Mạch chậm.

Các nguyên nhân cấu trúc:

• Bệnh cơ tim phì đại.

• Hẹp động mạch chủ.

• Hẹp động mạch phổi nặng.

• Nhồi máu/thiếu máu cơ tim.

• U tại tim (u nhầy nhĩ).

• Chèn ép tim.

• Rối loạn chức năng van nhân tạo.

• Rối loạn chức năng thiết bị hỗ trợ thất (VAD).

Các nguyên nhân tim phổi:

• Bóc tách động mạch chủ.

• Thuyên tắc phổi.

• Tăng áp phổi.

Ngất phản ứng, còn được biết là ngất do thần kinh, là nguyên nhân phổ biến nhất, chủ yếu gặp ở bệnh nhân trẻ tuổi. Nó gây ra bởi sự giãn mạch không phù hợp, mạch chậm, hoặc cả hai, và bao gồm ngất do phế vị, hội chứng suy nút xoang, và ngất có điều kiện. Ngất do phế vị thường gặp tại ED và thường đặc trưng bởi tiền triệu đi kèm có liên quan như buồn nôn, nhợt, vã mồ hôi, choáng váng, sốt, rét run và nhìn mờ. Các yếu tố khởi phát thường thấy bao gồm sợ hãi quá mức, cảm xúc, mệt mỏi hoặc đau; ở nơi nóng nực, đông người; đứng lâu hoặc có kích thích thần kinh khác, như khi một người thay một tai nạn giao thông kinh hoàng. Ngất phế vị là một chân đoán dựa trên lâm sàng, dựa trên bệnh sử, thăm khám và theo lời nhân chứng, nếu có. Hội chứng suy nút xoang gây ra do kích thích nút xoang quá mức, được xác định khi có khoảng nghỉ kéo dài trên 3 giây và/hoặc huyết áp tâm thu giảm >= 50 mmHg khi kích thích nút xoang. Nguyên nhân này phổ biến hơn ở người già và nam giới. Ngất có điều kiện được định nghĩa là có mối liên quan mật thiết với một hành động cụ thể nào đó như đi tiểu, đi đại tiện, ăn nhiều, ho, hắt xì, nuốt, cười, nín thở hoặc sau khi vận động. Nó có thể đi trước bởi các tiền triệu giống với ngất phế vị.

Xem đầy đủ tại đây: https://nhathuocngocanh.com/tiep-can-ngat/