CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH TRONG CHẨN ĐOÁN TỔN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ CAO

ĐẠI CƯƠNG

Định nghĩa: Cột sống cổ cao là vùng bản lề cổ – chẩm, bao gồm lồi cầu xương chẩm (C0) và hai đốt sống cổ trên cùng: đốt đội (C1) và đốt trục (C2), các thành phần giải phẫu này liên kết với nhau bằng hệ thống khớp và dây chằng phức tạp nhất của cơ thể, rất linh hoạt về chức năng, nhưng yếu về cấu trúc giải phẫu, dễ bị tổn thương [22].

Tổn thương cột sống cổ cao do nhiều nguyên nhân khác nhau: chấn thương, bệnh lý viêm thoái hóa khớp và các tổn thương bẩm sinh.

Chấn thương cột sống chia làm hai loại: tổn thương mất vững, đòi hỏi phải phẫu thuật cố định cột sống và tổn thương không mất vững điều trị nội khoa bảo tồn. Ngoài ra các thương tổn thần kinh là nguyên nhân lớn gây tử vong và tàn tật trong chấn thương cột sống. Trong chấn thương cột sống cổ cao, tỉ lệ gặp tổn thương thần kinh thường ít hơn cột sống cổ thấp do đặc điểm giải phẫu ống sống vùng này rộng rãi hơn, tủy cổ chỉ chiếm 2/3 ống tủy, phần còn lại bao quanh tủy là mô đệm [4]. Tuy vậy, tổn thương thần kinh không phải hiếm gặp, thương tổn này gây liệt hoàn toàn hoặc không hoàn toàn, thậm chí tử vong ngay sau chấn thương do tổn thương tủy cổ cao và hành tủy [9].

Các tổn thương bệnh lýnhư viêm thoái hóa khớp, bệnh lý u, các tổn thương bẩm sinh làm tổn thương cấu trúc giải phẫu cột sống cổ cao. Do vậy dẫn đến mất vững cột sống gây chèn ép tủy và tổn thương thần kinh.

Lâm sàng tổn thương mất vững cột sống cổ cao rất nghèo nàn, không có triệu chứng lâm sàng điển hình cho từng loại tổn thương, vì thế nên dễ bỏ sót, di – chứng nặng nề khó sửa chữa. Hơn nữa, chụp Xquang thường quy khó đánh giá tổn thương vùng này, do vậy để chẩn đoán xác định cần các thăm dò chẩn đoán hình ảnh hiện đại như chụp cắt lớp vi tính, chụp cắt lớp vi tính dựng hình và chụp cộng hưởng từ [6].

Ngày nay với sự phát triển nhanh vượt bậc của chẩn đoán hình ảnh giúp cho các phẫu thuật viên chẩn đoán chính xác tổn thương, phân loại tổn thương giải phẫu từ đó lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp [6],[21].

CÁC KỸ THUẬT VÀ NGUYÊN LÝ CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

Xquang thường quy

Nguyên tắc bắt buộc khi thăm khám tổn thương cột sống, Xquang thường quy phải tiến hành trên tất cả bệnh nhân nghi ngờ có tổn thương, đặc biệt những bệnh nhân đa chấn thương bị hôn mê, khó đánh giá lâm sàng.

Xem đầy đủ tại đây: https://nhathuocngocanh.com/chan-doan-hinh-anh-trong-chan-doan-ton-thuong-cot-song-co-cao/